سنگ ها بخش بزرگی از طبیعت اطراف ما را تشخیص می دهند. سنگ ها در انواع و اقسام مختلف و رنگ های گوناگون دیده می شوند. در واقع سنگ ماده ای بسیار سخت است که از گذشته های بسیار دور مورد استفاده انسان بوده است. امروزه نیز ردپای سنگ را می توان در صنایع گوناگون مشاهده کرد. اما سوال این جا است که رنگ های گوناگون سنگ، شکل های متفاوت آن و جنس هر کدام از آن ها چقدر با هم تفاوت دارد؟ آیا همه سنگ ها یکسان هستند؟ و یا اینکه تفاوت هایی بین آن ها وجود دارد؟ در واقع در طی این مقاله قصد داریم تا سنگ ها را مورد واکاوی بیشتری قرار داده و انواع و اقسام آن ها را بررسی نماییم.
انواع سنگ ها کدامند؟
سنگ هایی که در طبیعت یافت می شوند معمولا بر اساس نحوه تشکیل خود طبقه بندی می شوند. این که سنگ ها چگونه به وجود آمده اند در خصایص و ویژگی های آن ها تاثیر گذار است. از این جهت مهم است که طبقه بندی آن ها بر اساس نحوه تشکیل، جدی گرفته شود. معمولا سنگ ها از این منظر به سه دسته آذرین، رسوبی و دگرگونی تقسیم بندی می شوند.
سنگ آذرین چیست؟
سنگ های آذرین به انواعی گفته می شود که از خنک شدن مواد آتشفشانی تشکیل می شوند. مواد مذاب درون لایه های زیرین زمین بعد از سفت شدن تشکیل سنگ هایی را می دهند که به آنان سنگ های آذرین اطلاق می شود. این نوع سنگ خود به دو نوع درونی و بیرونی تقسیم بندی می شود. سنگ های آذرین بیرونی سنگ هایی هستند که بعد از بیرون ریختن مواد مذاب از دهانه آتشفشانی سرد و سخت می شوند. اما از آن سو سنگ های آذرین درونی انواعی هستند که در همان لایه های زیرین بنا بر دلایلی سرد و سخت شده اند. دو سنگ گرانیت که از آن با نام خارا نیز یاد می شود و بازالت از سنگ های آذرین بسیار مشهور می باشند.
سنگ گرانیت
سنگ گرانیت یا خارا سنگی آذرین است که بعد از سنگ بازالت دومین سنگ وافر آذرین به شمار می رود. این سنگ به سبب سختی مثال زدنی خود شهرت زیادی دارد. سنگ گرانیت معمولا بافتی دانه دانه دارد. این دانه ها به راحتی دیده می شوند. این سنگ در لایه های نزدیک به سطح زمین و در کوهپایه ها تشکیل می گردد. این سنگ معمولا خانواده ای از سنگ ها است که با توجه به مواد تشکیل دهنده آن ها می توانند در رنگ های مختلفی ظاهر شوند. سنگ گرانیت به صورت گسترده ای در همه نقاط جهان استخراج می شود و بیشتر نیز در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
سنگ بازالت
احتمالا فراوان ترین نوع سنگ آذرین بازالت است. سنگ بازالت از انواع آذرین بیرونی محسوب می شود و به وفور یافت می شود. این سنگ دارای ظاهری متخلخل و بسیار سخت است. این سنگ دارای سلیسی در حدود پنجاه در صد است. کم بودن سیلیس در این سنگ به آن حالتی قلیایی می دهد. این سنگ در کره ماه نیز به وفور یافت می شود. در زیر سطح ماه گدازه های سنگ بازالت در جریان هستند. از سنگ بازالت نیز در ساختمان سازی و نمای ساختمان ها استفاده می شود.
سنگ رسوبی چیست؟
سنگ های رسوبی به انواعی گفته می شود که رسوب مواد معدنی در بستر دریاها تشکیل می شوند. رودها با خود مواد معدنی زیادی را حمل می کنند. این مواد از سایش زمین حاصل شده اند. بعد از ریختن رودها به دریا و ته نشین شدن این مواد بعد از سال ها و قرن ها و سخت شدن این لایه ها سنگ رسوبی تشکیل می شود. سنگ های رسوبی بنابر نحوه تشکیل آن ها به صورت لایه لایه هستند و هر لایه نیز معمولا جنس متفاوتی دارد. ریگ و شن و همچنین سنگ آهک از انواع سنگ رسوبی به شمار می روند. البته در برخی مواقع سنگ های رسوبی در سطح خشکی نیز دیده می شوند. یکی از دلایل آن این است که آن منطقه در گذشته بستر دریا بوده است و بعدا به دلایلی به خشکی مبدل شده است. بسیاری از مناطق ایران نیز همین گونه هستند.
جوش سنگ
به نوعی سنگ رسوبی اطلاق می شود که از به هم پیوستن ریگ ها و سنگ های کوچکتر تشکیل می شود. این نوع سنگ ساختار عموما متخلخلی دارد و در سطح دهانه رودخانه ها یافت می شود. این نوع سنگ رسوبی ارتباط تنگاتنگی با ماسه سنگ ها دارند.
اگر قصد خرید مصالح ساختمانی با ضمانت مرغوبیت و قیمت مناسب را دارید به این لینک مراجعه نمائید
سنگ آهک
یکی از مهم ترین سنگ های رسوبی سنگ آهک است. سنگ آهک عموما از کربنات کلسیم ساخته شده است. سنگ آهک سنگ قلیایی است که از آن آهک استخراج می شود. این سنگ کاربردهای فراوانی در صنعت شیمیایی و ساختمان سازی دارد. همچنین صنایع غذایی، استخراج آهن، شیشه گری و پزشکی از دیگر صنایعی هستند که از سنگ آهن بهره مند می گردند.
سنگ دگرگونی چیست؟
سنگ های دگرگونی به انواعی گفته می شود که سنگ اولیه بر اثر فشار، حرارت و یا عوامل محیطی دیگر تغییر شکل داده و به سنگ جدیدی تبدیل شده باشد. عمل دگرگونی با حذف و یا تغییر شکل کانی های سنگ رخ می دهد. بر اثر فشار یا حرارت ممکن است کانی های جدیدی در سنگ دگرگونی به وجود آید. این تغییرات ممکن است هم در سنگ های رسوبی و هم در سنگ های آذرین رخ دهد.
سخن آخر
سنگ ها هزاران سال است که مورد استفاده انسان هستند. در طی این مقاله به بررسی اجمالی انواع سنگ ها پرداخته و آن ها را به سه دسته رسوبی، آذرین و دگرگونی تقسیم نمودیم. دسته بندی سنگ ها بر اساس نحوه تشکیل شدن آن ها می تواند به مطالعات زمین شناسی کمک زیادی نماید. همچین با بررسی سنگ های و انواع آن ها می توان به شناخت بسیار جامع تری از زمین شناسی منطقه و گذشته آن دست یافت. سنگ ها همچنان مانند گذشته نقش بسیار مهمی در صنایع و تجارت داشته و بنظر نمی رسد در آینده نیز این جایگاه مهم را از دست بدهند.
2 پاسخ